Choroby zawodowe rolników
Definicję rolniczej choroby zawodowej podano w artykule 12 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2020 poz. 174 z późn. zm.). Uważa się za nią chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta objęta jest wykazem chorób zawodowych określonych w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu Pracy.
Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".
Ze względu na różnorodność środowiska pracy rolnicy narażeni są na szkodliwe działanie czynników tj.:
- pył, hałas, wibracje (fizyczne),
- pestycydy, nawozy, środki ochrony roślin (chemiczne),
- wirusy, bakteria, grzyby (biologiczne),
- urazy, obciążenia fizyczne (psychofizyczne).
Czynniki te mogą prowadzić właśnie do chorób zawodowych, mało wykrywalnych
w początkowej fazie.
Najczęściej występującymi chorobami zawodowymi rolników są:
- borelioza,
- odkleszczowe zapalenie opon mózgowych,
- pylica płuc,
- astma oskrzelowa,
- ostre uogólnione reakcje alergiczne,
- alergiczny nieżyt nosa,
- przewlekłe choroby układu nerwowego oraz układu ruchu,
- choroby skóry.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu inspektorowi pracy, których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca była wykonywana. Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może dokonać:
- lekarz,
- lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie
u pacjenta, - ubezpieczony, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę.
Właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej wszczyna postępowanie, a w szczególności kieruje rolnika do jednostki orzeczniczej, na badanie w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania.
Właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie zebranego materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej i oceny narażenia zawodowego rolnika, wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Od decyzji wydanej przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, a od decyzji państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego - skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Prawomocna decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej jest podstawą od ubiegania się o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników.
Opracowała:
Ewa Zgadzaj
Starszy Inspektor Samodzielnego Referatu Prewencji,
Rehabilitacji i Orzecznictwa Lekarskiego
OR KRUS w Opolu
Rolniku pamiętaj !
Przestrzegaj zasad higieny podczas pracy i w domu.
Przestrzegaj przepisów sanitarnych.
Natychmiast dezynfekuj wszelkie rany i skaleczenia.
Stosuj szczepienia ludzi i zwierząt.
Unikaj kontaktów z wszelkimi źródłami zarazków.
Lech Waloszczyk
Dyrektor OR KRUS w Opolu